Nowe zalecenia dotyczące zatrudnienia osób z niepełnosprawnością

W lutym 2024 zostały wydane nowe zalecenia dotyczące zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Pokazały one, że nadal istnieje wiele barier, które utrudniają lub nawet uniemożliwiają udział w procesach rekrutacyjnych i podejmowanie pracy przez osoby z niepełnosprawnością.

Jak zatrudnić osobę z niepełnosprawnością?

Wszystkie kwestie związane z zatrudnieniem osób z niepełnosprawnościami są uregulowane w Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. Ustawa jest na bieżąco nowelizowana, tak, żeby była dostosowana do realiów rynkowych.

Nowe zalecenia również w ramach służby cywilnej

9 lutego br. szef Służby Cywilnej (S.C.) wydał „Zalecenia w zakresie zatrudniania osób z niepełnosprawnościami w służbie cywilnej”. Podstawowym celem wydania zaleceń jest wsparcie działań nastawionych na poprawę sytuacji osób z niepełnosprawnościami – zarówno tych w trakcie procesu rekrutacyjnego, jak i już pracujących. Szef S.C. wskazuje na potrzebę zwiększania dostępności zatrudnienia dla osób z niepełnosprawnościami oraz na umożliwienie podwyższania kompetencji wśród osób zatrudnionych.

Wytyczne powstały w oparciu o zalecenia opracowane w ramach projektu „Procedury bez barier”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej.

Czego obawiają się osoby z niepełnosprawnościami?

Osoby z niepełnosprawnościami szukające pracy, mają wiele obaw, takich jak:

• przekonanie, że zatrudnienie go nie jest związane z faktycznym zapotrzebowaniem na pracownika posiadającego konkretne kompetencje;
• bycie nieodpowiednim kandydatem na stanowisko, o które się stara – obawa związana jest z brakiem pozytywnych doświadczeń;
• negatywny i stereotypowy odbiór niepełnosprawności – tak przez pracodawcę, jak i przez współpracowników;
• istnienie barier komunikacyjnych z pracodawcą i współpracownikami;
• zapewnienie dostępności miejsca pracy – czy prośby z etapu rekrutacji zostały uwzględnione;
• przekonanie, że niewidoczność niepełnosprawności nie oznacza braku szczególnych potrzeb związanych (np. z dostępnością przestrzeni czy usług publicznych);
• posiadanie przez osobę rekrutującą wiedzy o niepełnosprawności.

A jakie obawy mają rekruterzy i pracodawcy?

Wyzwania związane z rekrutacją stoją nie tylko przed samymi osobami poszukującymi pracy, ale także przed rekruterami. Są to między innymi:

• pozbycie się niechęci do zatrudniania kandydatów ze szczególnymi potrzebami, związanej z wysiłkiem, jaki w niektórych przypadkach trzeba włożyć w proces rekrutacji i zatrudnienia;
• obawy o konieczność szczególnego traktowania osób z niepełnosprawnością, mających szczególne potrzeby;
• niewystarczająca wiedza dotycząca funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w pracy – wiedza o rodzajach niepełnosprawności, rodzajach potrzeb w procesie rekrutacji, ale także późniejszej pracy.

Co jest do poprawy w procesie rekrutacji i zatrudnienia?

Aby proces rekrutacji i zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami przebiegał prawidłowo, należy zwrócić uwagę na:

• otwartość prowadzonego procesu rekrutacji i zatrudnienia;
• dostosowanie stanowisk pracy do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami; ewentualne doposażenie stanowiska pracy;
• dostępność pod kątem architektonicznym dla osób z niepełnosprawnościami,
• przystępność informacyjno-komunikacyjna oraz cyfrowa dla osób z niepełnosprawnościami;
• zauważanie istotnej roli koordynatora do spraw dostępności i realizacji np. ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.